Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Гадаргын усны 2022 оны 11 сарын төлөв
Завхан аймгийн 2022 оны 11 дүгээр сарын гадаргын усны
чанарын сарын тойм
- Гадаргын усны чанар
Завхан аймгийн усны чанарын хяналт шинжилгээний цэгүүдэд хөтөлбөрийн дагуу Богд-Улиастай дээд, доод, Чигэстэй-Улиастай дээд, доод, Тэс-Баян уул цэгүүдээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 2-4-ний өдрүүдэд дээж авч химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.
Гадаргын усны цахилгаан дамжуулах чанарын өөрчлөлтийг 2021 оны 11 сар, 2022 оны 11 сартай харьцуулж Зураг 1-т харууллаа.
Зураг 1. Гадаргын усны цахилгаан дамжуулах чанар
2022 оны 11 дүгээр сард дээхри цэгүүдэд усны цахилгаан дамжуулах чанар/ЦДЧ/ 86.5-303.0 байна.
Хүснэгт 1. Усны гол ионуудын агууламж
|
Харуул |
Хатуулаг, мг-экв/л |
Ca, мг/л |
Mg, мг/л |
K+Na, мг/л |
SO4, мг/л |
CI, мг/л |
HCO3, мг/л |
Эрдэсжилт, мг/л |
|
Богд-Улиастай/дээд/ |
1.08 |
15.2 |
3.9 |
2.8 |
13.8 |
1.8 |
51.9 |
89.4 |
|
Богд-Улиастай/доод/ |
0.84 |
12.0 |
2.9 |
3.5 |
11.0 |
1.8 |
42.7 |
73.9 |
|
Чигэстэй-Улиастай/дээд/ |
1.24 |
18.4 |
3.9 |
7.0 |
16.4 |
1.8 |
68.9 |
116.4 |
|
Чигэстэй-Улиастай/доод/ |
1.12 |
16.0 |
3.9 |
3.0 |
13.4 |
2.1 |
54.9 |
93.3 |
|
Тэс-Баян уул |
3.16 |
44.1 |
11.7 |
10.3 |
26.4 |
5.0 |
175.7 |
273.2 |
|
MNS4586:98 |
|
|
|
|
100 |
300 |
|
|
Дээрх усны харуулын хяналт шинжилгээний цэгүүдэд ерөнхий хатуулгыг А.Е.Посоховын ангиллаар авч үзэхэд 0.84-3.16 мг-экв/л байгаа нь маш зөөлөн болон зөөлөн ангилалд орж байна.
Хүснэгт 2. Усны биогенийн нэгдлүүдийн агууламж
|
Харуул |
рН |
УХ, мг/л |
БХХ5, мг/л |
Пич, мг/л |
NH4, мг/л |
NO3, мг/л |
NO2, мг/л |
Р, мг/л |
|
Богд-Улиастай/дээд/ |
7.13 |
12.01 |
2.8 |
1.3 |
0.01 |
0.49 |
0.001 |
0.001 |
|
Богд-Улиастай/доод/ |
6.85 |
10.11 |
2.2 |
1.3 |
илр |
0.37 |
илр |
0.007 |
|
Чигэстэй-Улиастай/дээд/ |
7.03 |
11.53 |
2.5 |
1.6 |
0.03 |
0.40 |
0.001 |
илр |
|
Чигэстэй-Улиастай/доод/ |
7.04 |
12.48 |
2.4 |
1.4 |
0.01 |
0.48 |
0.004 |
илр |
|
Тэс-Баян уул |
7.39 |
- |
- |
1.3 |
0.03 |
0.22 |
0.001 |
0.001 |
|
MNS4586:98 |
|
6 ﻵ4.00< |
3.0 |
|
0.50 |
9.00 |
0.020 |
0.100 |
Тайлбар: илр-илрээгүй. УХ-Ууссан хүчилтөрөгч, БХХ5-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч
Биогений нэгдлүүдийн агууламж Монгол улсын гадаргын усны стандарт MNS4586:98 дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүд ажиглагдаагүй байна.
Зураг 2. Усны биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгчийн агууламж
Зураг 3. Усны аммоний азотын агууламж
2. Завхан аймгийн хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн усны хяналт шинжилгээ
2022 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдөр Завхан аймгийн хаягдал ус цэвэрлэх төв цэвэрлэх байгууламж/ЦБ/-ийн хаягдал бохир ус орж байгаа болон цэвэршүүлээд гаргаж байгаа цэгүүдээс нийт 2 сорьц авч хийсэн шинжилгээний дүнг MNS4943:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад заагдсан хүрээлэн буй орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ/ЗДХ/-тэй харьцуулан Хүснэгт 3-т үзүүллээ.
Хүснэгт 3. Улиастай хотын хаягдал бохир ус цэвэрлэх 1 байгууламжийн биогенийн агууламж
|
Хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламж |
Сорьц авсан цэг |
рН |
Ж/б, мг/л |
БХХ5, мг/л |
ХХХ, мг/л |
NH4, мг/л |
NO2, мг/л |
NO3, мг/л |
Цэвэршилт, % |
|
Төв ЦБ |
Орох |
7.27 |
214.0 |
134.3 |
220.8 |
- |
- |
- |
72.9 |
|
Гарах |
6.98 |
104.0 |
36.3 |
86.4 |
57.08 |
0.093 |
0.11 |
||
|
MNS4943:2015 |
|
6-9 |
30.0 |
20.0 |
50.0 |
15.00 |
|
||
Тайлбар: Ж/б-Жигнэгдэх бодис, БХХ5-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ХХХ-Химийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжаас гарч байгаа ус 72.9%-ийн цэвэршилттэй байсан бөгөөд цэвэршүүлээд гарч буй бохир усны биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгчийн агууламж 1.8 дахин, Химийн Хэрэгцээт Хүчилтөрөгчийн агууламж 1.7 дахин, Нийт азотын агууламж 3.8 дахин, Жинлэгдэх бодисын агууламж 3.5 дахин их бохирдолтой байна.
Төв цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршүүлэх чадвар, жинлэгдэх бодисын сарын өөрчлөлтийг 2021, 2022 оны 11 дүгээр сарын байдлаар зураг 4-5-т харууллаа.
Зураг 4. Төв цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршүүлэх чадвар
Зураг 5. Төв цэвэрлэх байгууламжийн жинлэгдэх бодис
Дүгнэлт:
Гадаргын усанд 2022 оны 11 дүгээр сард хийсэн хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны цахилгаан дамжуулах 86.5-303.0 -т хэлбэлзэж байна.
Богд болон Чигэстэй голын ууссан хүчилтөрөгчийн горим Монгол улсын гадаргын усны стандарт MNS4586:98 дахь хүлцэх агууламжаас даваагүй.
Хаягдал бохир ус цэвэрлэх Төв цэвэрлэх байгууламжаас цэвэршүүлэгдээд гарч буй хаягдал бохир усны биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгчийн агууламж 1.8 дахин, Химийн Хэрэгцээт Хүчилтөрөгчийн агууламж 1.7 дахин, Нийт азотын агууламж 3.8 дахин, Жинлэгдэх бодисын агууламж 3.5 дахин тус тус давсан, их бохирдлын түвшинд байна.
Хаягдал ус цэвэршүүлэх байгууламж болох 72.9%-тайгаар цэвэршүүлсэн усыг Чигэстэй голд нийлүүлж байна.
Холбоотой мэдээний жагсаалт
Орчны шинжилгээний мэдээ
Онцлох мэдээ
17 цаг
Үзэгдэлгүй
ӨНӨӨДӨР
Үүлшинэ
5 м/с
